HILVERSUM, 4 januari 2023 – Voor bijna de helft van de (eind)twintigers is het een dealbreaker als hun (toekomstige) partner een andere kant kiest in een wereldconflict. Dat komt overeen met de jaren 70 toen dit voor 52 procent gold. Zo blijkt uit het onderzoek van PanelWizard in opdracht van NPO, dat naar aanleiding van de serie ‘De stamhouder’ is uitgevoerd. In de serie komt de vrijgevochten Ellen (Sallie Harmsen) er na een nacht met Alexander (Matthijs van de Sande Bakhuyzen) achter dat zijn familie een naziverleden heeft.
De stamhouder speelt zich af voor een groot deel af in de jaren 70, een tijd die zich net als nu, kenmerkt als een periode van ideologie, wereldconflicten en individualisme. Het onderzoek* werd uitgevoerd onder twee leeftijdsgroepen, 25 jarigen anno nu vs. 25 jarigen in de jaren 70. Hen werden dezelfde stellingen over dealbreakers in relaties voorgelegd. Hiermee is onderzocht of onoverkomelijkheden in de relaties van nu parallel staan aan die van 50 jaar geleden of juist zijn veranderd.
Mensen van eind twintig zijn tegenwoordig wel milder als het gaat om een partner met een andere ideologie. In de jaren 70 zouden maar 23 procent van de respondenten een relatie aan willen gaan met iemand die voor een bedrijf werkt waar zij zelf niet achter staan, nu is dat percentage meer dan verdubbeld naar een percentage van 51 procent.
In de serie komt het karakter van Harmsen, Ellen, erachter dat Alexander (Van de Sande Bakhuyzen) zijn familie een naziverleden heeft. Ze verbreekt daarop het contact. Het merendeel van respondenten binnen beide leeftijdsgroepen is het eens dat wanneer iemand niet eerlijk is over hun familiegeschiedenis, het een dealbreaker is. Dit geldt voor meer dan 70 procent van de respondenten in beide leeftijdsgroepen. Opvallend is dat het voor jongeren in 2022 belangrijker is dat hun partner door één deur kan met diens familie. In de jaren 70 stond dit 37 procent van de respondenten in de weg, in 2022 geldt dit voor 59 procent.
De Stamhouder vertelt de waargebeurde familiegeschiedenis van Alexander Münninghoff. Een geschiedenis die gedomineerd wordt door de Tweede Wereldoorlog, met een sluwe grootvader, een naïeve vader en een moeder die zijn moeder niet mocht zijn. En over Alexander: de stamhouder. De achtdelige historische dramaserie, de verfilming van Alexander Münninghoffs autobiografische boek, is vanaf zondag 1 januari 2023 te zien bij AVROTROS om 21.30 uur op NPO1 en alle afleveringen zijn dan ook te bingen op NPO Plus.
Het onderzoek wijst uit dat jongeren tegenwoordig minder kritisch zijn als het aankomt op persoonlijke interesses:
- 64 procent van de respondenten geeft aan wel met iemand te daten als die persoon voor de rivaliserende voetbalclub is. Dit was in de jaren 70 nog maar 45 procent.
- 68 procent van de jongeren gaat nu eerder een relatie aan met iemand met andere muzieksmaak. 50 jaar geleden was dit nog 41 procent.
- Het staat 84 procent van de jongere generatie tegenwoordig in de weg als hun ambities niet serieus worden genomen. Dit was in de jaren 70 voor nog maar 68 procent het geval.
- Men gaat nu eerder een relatie aan met iemand met een ander idee over het huwelijk. In de jaren 70 zou maar 9 procent van de respondenten in een relatie stappen. In 2022 is dat gestegen naar 24 procent.
- 45 procent van de jongere generatie en 52 procent oudere generatie geeft aan geen romantische relatie te starten met iemand die een tegenovergestelde kant kiest in een wereldconflict.
- Het staat beide generaties evenveel in de weg als diens partner de persoonlijke klimaat standpunten tegenspreekt (30%).
Dit onderzoek werd uitgevoerd in opdracht van NPO om meer te leren over welke dealbreakers er in de relaties van nu parallel staan aan de relaties uit de jaren 70. Aanleiding is de nieuwe serie De Stamhouder, van AVROTROS. In de jaren zeventig maakte Nederland een radicale omwenteling door, mondige en kritische burgers namen het heft in eigen handen, hetgeen men nu ook ziet. Nederlanders gingen, net als nu, de straat op om te demonstreren en te strijden voor hun idealen. Bijvoorbeeld voor vrouwenrechten en klimaatwetgeving. Toen was er oorlog tussen Amerika en Vietnam, nu tussen Rusland en Oekraïne. Deze terugkerende thema's blijken niet alleen van invloed op de maatschappij, maar hadden mogelijk ook effect op relaties onderling.
PanelWizard legde daarom 500 mannen en vrouwen tussen de 25 en 30 jaar stellingen voor over datedealbreakers. Dezelfde vragen stelde het onderzoeksbureau ook aan 500 mannen en vrouwen tussen de 70 en 80 jaar. Aan hen is gevraagd om terug te denken naar de jaren 70. Op deze manier werd onderzocht of het conflict waar Ellen en Alexander mee te maken krijgen, in hoeverre dit vandaag de dag nog speelt.
Het volledige beeldmateriaal is te vinden in de beeldbank van AVRO TROS.
Het persbericht met alle informatie over De Stamhouder is hier te vinden.
Over NPO
Over NPO
Bij de NPO vind je de beste internationale series, zoals Downton Abbey, Dexter: New Blood, Killing Eve, Vigil en Sisi. Gewoon via je televisie en via NPO Start: het platform van de publieke omroep waar alle programma’s op één plek te streamen zijn. Meer dan drie miljoen mensen kijken wekelijks gratis via deze app of website naar titels van de publieke omroep. Meer dan een half miljoen mensen hebben gekozen voor een NPO Plus-abonnement: hiermee kunnen ze series bingen, langer terug kijken of zelfs vooruit kijken.